ΤΟ ΑΥΤΙ

Οριστική λύση απαιτεί η χαβούζα της τάφρου 66
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας προωθεί μελέτη η οποία θα υποδείξει τα έργα που πρέπει να γίνουν ώστε να αυξηθεί η ροή ύδατος στην τάφρο 66 και τον Λουδία.
Για άλλη μια χρονιά το θέμα της ρύπανσης στην τάφρο 66 τίθεται με τρόπο επιτακτικό, ενόψει και της έναρξης λειτουργίας από την ερχόμενη εβδομάδα των κονσερβοποιείων των νομών Ημαθίας και Πέλλας.
Επί δύο και πλέον δεκαετίες η τάφρος μετατρέπεται κάθε καλοκαίρι σε υδάτινη χωματερή για τα λύματα των βιομηχανιών μεταποίησης αγροτικών προϊόντων που λειτουργούν στην Πέλλα και την Ημαθία, τα οποία καταλήγουν ανεπεξέργαστα στη συγκεκριμένη λεκάνη απορροής. Ορισμένες χρονιές η ρύπανση είναι τόσο εκτεταμένη που στην επιφάνεια των υδάτων επιπλέουν νεκρά ψάρια.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας πρόκειται να δεσμεύσει μέσω του ΕΣΠΑ το ποσό των 800.000 ευρώ προκειμένου να καταδειχθούν, μέσω μελέτης, τα έργα που θα δώσουν οριστική λύση στο πρόβλημα της μειωμένης ροής υδάτων στην τάφρο τους καλοκαιρινούς μήνες.
Αναγκαία τα πρόστιμα αλλά και τα τεχνικά έργα
“Προειδοποιήσαμε τις αρχές ότι, αν η κατάσταση δεν άλλαζε την επόμενη χρονιά, αν συνεχιζόταν το καθεστώς ατιμωρησίας, θα πετούσαμε τα νεκρά ψάρια που βρίσκαμε στην τάφρο έξω από την πόρτα της νομαρχίας. Έτσι το 2009 είδαμε να επιβάλλονται πρόστιμα, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα το νερό στην τάφρο να παραμείνει καθαρό”, περιγράφει ο εκπρόσωπος της Οικολογικής Κίνησης Βέροιας Νίκος Ασλάνογλου. Βέβαια πέρσι το πρόβλημα μεταφέρθηκε αλλού, όπως το πρόβλημα της τάφρου 66 προκύπτει αφενός από τα λύματα που χύνονται σε αυτή λόγω ελλιπούς λειτουργίας των βιολογικών καθαρισμών των βιομηχανικών μονάδων, αλλά και από την συστηματική άρδευση που στερεί τον απαιτούμενο υδάτινο όγκο υποστηρίζει ο πρόεδρος του παραρτήματος Ημαθίας του ΤΕΕ Γιώργος Ουρσουζίδης. “Αντί να επεξεργάζονται τα λύματα στους βιολογικούς καθαρισμούς, τους οποίους δεν λειτουργούν για λόγους οικονομίας, οι βιομηχανίες τα μετέφεραν με φορτηγά και τα πετούσαν στη χωματερή που βρίσκεται στην κοίτη του ποταμού Αλιάκμονα”, αναφέρει.
Από την πλευρά το ο κ. Ασλάνογλου διερωτάται “γιατί πρέπει να δαπανηθούν 800.000 ευρώ, σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα, για να λυθεί το πρόβλημα της ρύπανσης, όταν το μόνο που χρειάζεται είναι απλώς οι βιομήχανοι να λειτουργούν τους βιολογικούς καθαρισμούς και να μη ρυπαίνουν;”.
Από την πλευρά του ο νομάρχης Ημαθίας Κώστας Καραπαναγιωτίδης παραδέχεται ότι το πρόβλημα της ρύπανσης προκαλείται από το ότι οι εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού είτε υπολειτουργούν είτε δεν λειτουργούν καθόλου για λόγους κόστους. “Οι έλεγχοι που κάνουμε είναι καθημερινοί” υποστηρίζει σημειώνοντας ότι εδώ και δύο χρόνια η νομαρχία επιβάλλει πρόστιμα “Από πρόπερσι, που αρχίσαμε να επιβάλλουμε πρόστιμα, η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Πέρσι το νερό στην τάφρο έμεινε καθαρό”. Πέρα από την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ο κ. Καραπαναγιωτίδης εκτιμά ότι, για να λυθεί το πρόβλημα της ρύπανσης, είναι αναγκαίο να γίνουν και τεχνικά έργα. “Η τάφρος 66 δέχεται λύματα εδώ και 35-40 χρόνια για αυτό και θα έπρεπε να καθαριστεί κάποτε”, αναφέρει.
Κονσερβοποιοί: Είμαστε ο εύκολος στόχος
“Οι κονσερβοποιίες έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις και διαθέτουν τις καλύτερες δυνατές εγκαταστάσεις βιολογικού καθαρισμού με βάση την υφιστάμενη τεχνολογία”, υποστηρίζει ο πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος Κώστας Αποστόλου. Ο ίδιος δεν αποδέχεται την κατηγορία ότι οι βιομηχανίες δεν επεξεργάζονται τα λύματα λόγω κόστους, αλλά παραδέχεται ότι σε περιόδους φόρτου εργασίας μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα στην απόδοση των βιολογικών. “Είμαστε ο εύκολος στόχος της κριτικής”, λέει, αποδίδοντας το πρόβλημα όχι στα λύματα αλλά στην έλλειψη νερού στην τάφρο εξαιτίας της άντλησης για αρδευτικούς σκοπούς. “Ακόμα κι αν δεν έπεφταν λύματα στην τάφρο, τα ψάρια θα πέθαιναν από την ασφυξία, λόγω έλλειψης νερού”. Ο κ. Αποστόλου εκτιμά ότι φέτος δεν θα παρουσιαστεί πρόβλημα, όπως ακριβώς συνέβη και πέρσι. Η βελτιωμένη εικόνα της τάφρου δεν συνδέεται κατά τον ίδιο με την επιβολή προστίμων από τη νομαρχία στις βιομηχανίες αλλά στο ότι “καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, κάνοντας συνεχώς επενδύσεις”.
Μελέτη 800.000 ευρώ μέσω ΕΣΠΑ για μόνιμες λύσεις
Σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε , η υφυπουργός Εσωτερικών (και βουλευτής Πέλλας) Θεοδώρα Τζάκρη επανέλαβε τη διαπίστωση Το πρόβλημα της τάφρου 66 προκύπτει αφενός από τα λύματα που χύνονται σε αυτή λόγω ελλιπούς λειτουργίας των βιολογικών καθαρισμών των βιομηχανικών μονάδων, αλλά και από την συστηματική άρδευση που στερεί τον απαιτούμενο υδάτινο όγκο ότι “η ένταση του φαινομένου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη μη αποδοτική λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, την αποδοτικότητα της λειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων που διαθέτουν οι κονσερβοποιίες που λειτουργούν στην περιοχή”, σημειώνοντας ότι “το πρόβλημα οξύνεται από το γεγονός ότι κυρίως η τάφρος 66 κατά τη θερινή περίοδο και ιδιαίτερα το χρονικό διάστημα από 15 Ιουλίου έως αρχές Σεπτεμβρίου δεν έχει την ελάχιστη απαιτούμενη οικολογική ροή και άρα τη δυνατότητα αυτοκαθαρισμού”. Στα βραχυπρόθεσμα μέτρα που ανακοινώθηκαν ήταν οι (αυτονόητοι) έλεγχοι που πρέπει να γίνονται στις μεταποιητικές μονάδες και η επιβολή προστίμων από τις αρμόδιες υπηρεσίες των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων σε περίπτωση μη λειτουργίας των βιολογικών καθαρισμών, ενώ για την μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση του προβλήματος ανακοινώθηκε η εκπόνηση ενός ειδικού διαχειριστικού σχεδίου για τα υδατικά αυτά συστήματα, το οποίο θα αντιμετωπίζει και θα υποδεικνύει συνολικά τις δράσεις και τα έργα που πρέπει να γίνουν στην περιοχή.
Το πρόβλημα προκαλείται όχι μόνο από τα λύματα που χύνονται ανεπεξέργαστα στην τάφρο αλλά και από την άρδευση που μειώνει τη στάθμη του νερού και άρα αυξάνει την αναλογία του λύματος”, σημειώνει από την πλευρά της η γενική γραμματέας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Μαρία Λιονή. Για την επίλυσή του θα δεσμευτούν 800.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ μόνο για την εκπόνηση μιας μελέτης, η οποία θα υποδεικνύει τα τεχνικά έργα που πρέπει να γίνουν για να αυξηθεί η ροή στην τάφρο 66 και τον Λουδία. “Μέχρι σήμερα γινόταν αποσπασματικές προσπάθειες καθαρισμού με έργα που έκαναν εντός των ορίων τους οι νομαρχίες Πέλλας και Ημαθίας. Θα πρέπει να έχουμε ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος” αναφέρει η κ. Λιονή.
Οι οικολογικές βόμβες στη Βόρεια Ελλάδα
Ραγδαία μείωση του τεράστιου οικολογικού πλούτου προκαλούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες στα ποτάμια και τις λίμνες της Βόρειας Ελλάδας, που συχνά μετατρέπονται σε χωματερές και χαβούζες αστικών και βιομηχανικών λυμάτων.
Αλιάκμονας
Η υπεράντληση υδάτων, η αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και η μη ολοκληρωμένη επεξεργασία βιομηχανικών λυμάτων σε ορισμένες περιοχές, οι αμμοληψίες αλλά και η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων στις κοίτες του προκαλούν ανεπανόρθωτη καταστροφή στον Αλιάκμονα ποταμό, από τον οποίο υδρεύεται η Θεσσαλονίκη. Οι καταπατήσεις παραποτάμιων εκτάσεων για καλλιέργεια και το παράνομο κυνήγι υδρόβιων είναι συνηθισμένο φαινόμενο.
Αξιός
Στο ένα δέκατο έχει μειωθεί τα τελευταία τριάντα χρόνια η ροή των υδάτων του Αξιού λόγω της εντατικής άρδευσης, ενώ η κοίτη του ποταμού έχει μετατραπεί σε μια τεράστια χωματερή βιομηχανικών αποβλήτων και αστικών λυμάτων από πόλεις της FYROM, καθώς και από υπολείμματα γεωργικών φαρμάκων και φυτοφαρμάκων αλλά και από βιομηχανικά απόβλητα και αστικά λύματα από τις ελληνικές περιοχές που διατρέχει πριν να καταλήξει στο Θερμαϊκό.
Στρυμόνας
Υπολείμματα φυτοφαρμάκων, αγροτικών, κτηνοτροφικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, αστικά λύματα και βοθρολύματα καταλήγουν στον ποταμό και στα υπόγεια ύδατα των περιοχών Πεθελινού, Στρυμονικού και Νιγρίτας.
Νέστος
Συνεχής είναι η ρύπανση του Νέστου ποταμού από σκουπίδια που προέρχονται από τη Βουλγαρία, ενώ εντός του δικτύου λιμνοθαλασσών της Βάσσοβας, στο Δέλτα του ποταμού, επιχειρείται η εγκατάσταση δεξαμενών καυσίμων από εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών.
Έβρος
Οι ανθρώπινες δραστηριότητες υποβαθμίζουν και συρρικνώνουν με ανησυχητικούς ρυθμούς το Δέλτα του Έβρου: διάβρωση των ακτών, υποβάθμιση των εδαφών λόγω υφαλμύρωσης των υπόγειων υδάτων, ανεξέλεγκτη λειτουργία αντλιοστασίων για την αποστράγγιση εκτάσεων και τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης, υπεραλίευση και λαθροθηρία, εμφάνιση παράνομων κτισμάτων που λειτουργούν ως κυνηγετικά καταφύγια.
Βεγορίτιδα
Η ενταγμένη στο Δίκτυο NATURA 2000 λίμνη διατηρεί μόλις το 35% του αρχικού όγκου υδάτων, ενώ οι αρδευόμενες εκτάσεις έχουν τετραπλασιαστεί και καταπατημένες εκτάσεις γύρω από τη λίμνη ανέρχονται σε χιλιάδες στρέμματα. Στη λίμνη καταλήγουν αστικά λύματα και υπολείμματα φυτοφαρμάκων, ενώ καταγράφεται υψηλή συγκέντρωση βιομάζας φυτοπλαγκτού και κυανοβακτηρίων.
Πρέσπες
Παρατηρούνται έντονα συμπτώματα ευτροφιασμού από οργανικά φορτία ρύπανσης (κυρίως φώσφορο), που προέρχονται από την εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων στις αγροτικές καλλιέργειες. Το μεγαλύτερο μέρος της ρύπανσης προέρχεται από την Αλβανία και τα Σκόπια λόγω της εναπόθεσης στερεών αποβλήτων, ενώ οι δύο χώρες αντλούν ανεξέλεγκτες ποσότητες νερού από τις δύο λίμνες, ενώ λόγω ανεξέλεγκτων αμμοληψιών καθίσταται πιθανή η ενοποίηση της μικρής και της μεγάλης Πρέσπας.
Δοϊράνη
Η στάθμη της λίμνης έχει υποστεί δραματική μείωση με το μέγιστο βάθος της να έχει πέσει από 10 μέτρα (1974) στα 5,5 μέτρα (2000). Ευτροφισμός, μόλυνση των υδάτων από χημικά υπολείμματα και υπερβολική άρδευση απειλούν τη βιοποικιλότητα της λίμνης
Βιστωνίδα
Το νερό της λίμνης Βιστωνίδας στην Ξάνθη αντλείται χωρίς προγραμματισμό για άρδευση, ενώ οι ποταμοί που χύνονται εκεί μεταφέρουν γεωργικά απόβλητα, με αποτέλεσμα να τη ρυπαίνουν. Επιπλέον, ο βιότοπος καταστρέφεται από το κάψιμο των καλαμιών και τη βόσκηση των θάμνων, με συνέπεια τη μείωση των χώρων αναπαραγωγής για χιλιάδες πουλιά.