"ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ"

Σφοδρές εμφύλιες συρράξεις μεταξύ εν ενεργεία δημάρχων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης φέρνει ο «Καλλικράτης». Η συνένωση δήμων στους οποίους οι νυν δήμαρχοι έχουν κοινή κομματική τοποθέτηση καθιστά αναπόφευκτη την εμφύλια διαμάχη σε τουλάχιστον τέσσερις περιπτώσεις περιφερειακών δήμων. Οι επικείμενες συγκρούσεις προκαλούν ήδη έντονους πονοκεφάλους σε Ιπποκράτους και Ρηγίλλης, που αναζητούν τρόπους, για να τις διαχειριστούν όσο το δυνατόν καλύτερα.
Στο μεταξύ συνεχίζονται μέχρι και την τελευταία στιγμή τα παζάρια και οι πιέσεις προς τον Γιάννη Ραγκούση, κυρίως από βουλευτές και δημάρχους του κυβερνώντος κόμματος, με σκοπό να επιτύχουν την πιο συμφέρουσα για εκείνους χωροταξία των δήμων της επιρροής τους.

Η μεγάλη προσφορά υποψηφιοτήτων, όπως είναι φυσικό, θα προκαλέσει νέους πονοκεφάλους στη Ρηγίλλης, η οποία είτε θα κληθεί να δώσει χρίσμα σε έναν υποψήφιο σε κάθε νέο δήμο, προκαλώντας αναπόφευκτα δυσαρέσκειες και φυγόκεντρες δυνάμεις στα «γαλάζια» ψηφοδέλτια, είτε θα επιλέξει άλλη τακτική. Ο Αντώνης Σαμαράς, όπως λένε συνεργάτες του, θεωρεί ότι δεν χρειάζονται χρίσματα στους δήμους, με εξαίρεση τους τρεις μεγαλύτερους (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά), που έχουν ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα. Σύμφωνα με πληροφορίες το πλέον πιθανό σενάριο είναι η Ρηγίλλης να μη δώσει χρίσματα και να αφήσει τους εν ενεργεία δημάρχους, εφόσον το επιθυμούν, να κατεβούν ξεχωριστά. Ωστόσο θα ζητηθεί από όλους τους υποψηφίους να δεσμευτούν ότι θα υποστηρίξουν ένθερμα το «γαλάζιο» υποψήφιο που θα περάσει στο δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών, ώστε να συσπειρωθεί η βάση και να φέρει η ΝΔ τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

«Διαφημίστηκε» ως η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του κράτους, τουλάχιστον στη μεταπολιτευτική ιστορία της χώρας. Χρησιμοποιήθηκε ως «βασικό χαρτί» από τον πρωθυπουργό στις επαφές του με τους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών οργάνων, ότι πράγματι η χώρα επιχειρεί να αλλάξει.
Στο Νταβός, στις συζητήσεις του πρωθυπουργού και του οικονομικού επιτελείου με κορυφαίους οικονομικούς παράγοντες «έπεσε στο τραπέζι» ως τρανή απόδειξη για τη σοβαρότητα της προσπάθειας για περιστολή στις κρατικές σπατάλες. Και στην τελευταία επίσκεψη που έκανε στην Αθήνα το κλιμάκιο των εμπειρογνωμόνων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά την επίσκεψή του στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και στις εφορίες, ζήτησε να δει το νομοσχέδιο για τον περιβόητο «Καλλικράτη», προκειμένου να έχει ένα πρώτο δείγμα για το αν πράγματι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών, όπως σε όλους τους τόνους διακηρύσσουμε εντός και εκτός χώρας.

Καινοτόμο και ριζοσπαστικό σε ορισμένες πτυχές του, χωρίς ωστόσο να απομακρύνεται από τη βασική πολιτική και εκλογική φιλοσοφία των παραδοσιακών “δημαρχοκεντρικών” πλειοψηφικών συστημάτων, είναι το εκλογικό σύστημα που εισάγει το σχέδιο «Καλλικράτης», βάσει του οποίου θα διεξαχθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου.
Μερικές από τις αλλαγές που ο εκλογικός «Καλλικράτης» φέρνει στη δημόσια ζωή είναι η επαναφορά του 50%+1 για την εκλογή των αιρετών της αυτοδιοίκησης, η μείωση του ηλικιακού ορίου για την εκλογή στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια από τα 21 στα 18 χρόνια και η καθιέρωση αυστηρών ασυμβίβαστων για τη συμμετοχή στις εκλογές. Ο πλειοψηφικός χαρακτήρας του συστήματος διατηρείται με την κατανομή των 3/5 των εδρών υπέρ του πρώτου επιτυχόντος συνδυασμού και στους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης. Επί της ουσίας, δηλαδή, το εκλογικό σύστημα που εισάγει ο «Καλλικράτης» ενισχύει ένα νέο “περιφερειακό” συγκεντρωτισμό σε βάρος των επιμέρους τοπικών κοινοτήτων που συγκροτούν τις τοπικές διοικητικές “υπερδομές” των νέων ΟΤΑ και των νέων αιρετών περιφερειών.

Οι λειτουργίες του εκλογικού «Καλλικράτη” αναπόφευκτα προσαρμόζονται στα νέα διοικητικά όρια που χαράζει η διοικητική μεταρρύθμιση. Η εδαφική περιφέρεια κάθε δήμου αποτελείται από τις εδαφικές περιφέρειες των δήμων από τους οποίους συγκροτείται που ονομάζονται δημοτικές κοινότητες και συνιστούν τις εκλογικές περιφέρειες του νέου δήμου. Τη διοίκηση του νέου δήμου συνθέτουν το Δημοτικό Συμβούλιο, η Οικονομική Επιτροπή, η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, η Εκτελεστική Επιτροπή και ο δήμαρχος. Ο πληθυσμός καθορίζει τον αριθμό των δημοτικών συμβούλων. Έτσι:
Ο αριθμός αιρετών με βάση τον πληθυσμό
Μέλη δ.σ. / Πληθυσμός δήμων
17 / έως 5.000
21 / 5.001 - 10.000
25 / 10.001 - 30.000
33 / 30.001 - 60.000
41 / 60.001 - 100.000
45 / 100.001 - 150.000
49 / Ανω των 150.000
Οι δημοτικές κοινότητες εκλέγουν κοινοτικό συμβούλιο και πρόεδρο δημοτικής κοινότητας. Η εκλογή του δημάρχου, των δημοτικών συμβούλων και των συμβούλων των δημοτικών κοινοτήτων γίνεται κατά συνδυασμούς με ενιαίο ψηφοδέλτιο. Για την εκλογή των δημοτικών συμβούλων οι πολίτες μπορούν να ψηφίσουν υπέρ ενός ή δύο ή τριών υποψηφίων της εκλογικής περιφέρειας στην οποία ανήκουν, αλλά και υπέρ ενός υποψηφίου σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του ίδιου δήμου. Στις δημοτικές εκλογές θεωρείται επιτυχών ο συνδυασμός που συγκέντρωσε ποσοστό πενήντα συν ένα (50%+1) του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων. Επιλαχόντες κηρύσσονται όσοι συνδυασμοί έλαβαν έστω και μία έδρα. Τα τρία πέμπτα (3/5) των εδρών του δημοτικού συμβουλίου καταλαμβάνει ο επιτυχών συνδυασμός και τα δύο πέμπτα (2/5) οι επιλαχόντες. Ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων από κάθε φύλο ανέρχεται τουλάχιστον στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού αριθμού κάθε συνδυασμού, ενώ για πρώτη φορά δικαίωμα εκλέγεσθαι αποκτούν οι ομογενείς και οι νομίμως διαμένοντες αλλοδαποί, με εξαίρεση τη θέση του δημάρχου. Για τη θέση του δημάρχου, μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα μόνο όσοι έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας.
Τα μελανά σημεία, που πολλά αυτοδιοικητικά στελέχη έχουν επισημάνει, εντοπίζονται κυρίως στο ότι τα συμβούλια των τοπικών δημοτικών κοινοτικών πρέπει να εκλέγονται από το ψηφοδέλτιο του κεντρικού συνδυασμού, αλλά και στη δυνατότητα να σταυροδοτείται και ένας υποψήφιος σε μία από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του ίδιου οικείου δήμου. Το πρώτο εκ των πραγμάτων αποκλείει τη συμμετοχή ανεξάρτητων μικρών συνδυασμών, καθώς σε κάθε δήμο εκτιμάται ότι κάθε συνδυασμός θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 75 υποψήφιους, ενώ το δεύτερο επιτρέπει μέσω “μηχανισμών” να εκλέγονται υποψήφιοι που ενδεχομένως στον δήμο όπου ανήκουν να μην χαίρουν δημοφιλίας και να εκλέγονται με "δανεικές" ή κατευθυνόμενες ψήφους.

Το σχέδιο νόμου θεσπίζει για πρώτη φορά μία σειρά από αυστηρά ασυμβίβαστα εκλογής. Δεν μπορούν να εκλεγούν σε οποιοδήποτε αξίωμα στους νέους δήμους ή στις περιφέρειες: όποιοι το προηγούμενο 18μηνο έχουν διατελέσει γενικοί διευθυντές ή διευθυντές δημόσιας υπηρεσίας ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ που βρίσκεται στα όρια του δήμου ή της περιφέρειας που θέτουν υποψηφιότητα, οι υπάλληλοι που υπηρετούν σε ιδρύματα που σχετίζονται με τον δήμο στον οποίο είναι υποψήφιοι, τα στελέχη κεφαλαιουχικών εταιρειών που έχουν συμβληθεί με τον δήμο ή με την περιφέρεια, όσοι βαρύνονται με έκπτωση αξιώματος με δικαστική απόφαση και όσοι έχουν “επαγγελματικές” σχέσεις με συμβάσεις, προμήθειες, εκτέλεσης έργων και υπηρεσιών με τους οικείους δήμους και περιφέρειες αξίας άνω των 5.000 ευρώ.

Το εκλογικό σύστημα για την ανάδειξη περιφερειαρχών και περιφερειακών συμβούλων στα βασικά σημεία του είναι ανάλογο των δημοτικών εκλογών.
Ο περιφερειάρχης, οι αντιπεριφερειάρχες και τα μέλη των περιφερειακών συμβουλίων εκλέγονται σε ενιαίο συνδυασμό. Οι εκλογείς θα μπορούν να θέτουν σταυρό προτίμησης μόνο στους υποψήφιους του περιφερειακού διαμερίσματος, δηλαδή της σημερινής νομαρχίας στην οποία είναι εγγεγραμμένοι. Η σταυροδοσία εξαρτάται από τον αριθμό των μελών των περιφερειακών συμβουλίων: για περιφερειακά συμβούλια με 41 μέλη οι σταυροί θα είναι έως 2, για π.σ. με 51 μέλη έως 3, για π.σ, με 71 μέλη έως 4, για π.σ. με 91 και περισσότερους, όπως η Θεσσαλονίκη και η Αττική, έως 5. Σε ό,τι αφορά τα μέλη των νέων περιφερειακών συμβουλίων, 41 θα έχουν οι περιφέρειες έως 300.000 κατοίκων, 51 θα εκλέγουν αυτές με πληθυσμό 300.001-800.000 κατοίκων και 71 για πληθυσμό 800.001 και άνω. Στη Θεσσαλονίκη και την Αττική υπολογίζονται περί τους 100 με 101.

Οι αντιπεριφερειάρχες επιλέγονται μεταξύ των περιφερειακών συμβούλων από τον περιφερειάρχη προεκλογικά και, αν εκλεγούν, δεν αντικαθίστανται. Διακρίνονται σε θεματικούς και τοπικούς. Οι πρώτοι αναλαμβάνουν την ευθύνη των βασικών τομέων αρμοδιότητας της περιφέρειας, ενώ οι τοπικοί είναι αρμόδιοι για συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές και επιλέγονται μεταξύ των περιφερειακών συμβούλων που εκλέγονται στην αντίστοιχη περιοχή. Στο πλαίσιο της αιρετής περιφέρειας καθιερώνεται συμβούλιο διαβούλευσης περιφέρειας στο οποίο συμμετέχουν, εκτός από τον περιφερειάρχη και τους αντιπεριφερειάρχες και τους επικεφαλής των περιφερειακών παρατάξεων, οι δήμαρχοι των δήμων της περιφέρειας, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, οργανώσεων εργοδοτών, εργαζομένων και επαγγελματικών συλλόγων.
* Oι μεγάλες αλλαγές
* Ο θεσμός του αιρετού περιφερειάρχη
* Επαναφορά του 50% +1 για την εκλογή των αιρετών
* Μείωση του ηλικιακού ορίου για την εκλογή στα 18 χρόνια
* Καθιέρωση αυστηρών ασυμβίβαστων
* Η σταυροδοσία σε υποψηφίους δύο δήμων
* Το δικαίωμα εκλέγεσθαι σε ομογενείς και νόμιμους αλλοδαπούς

Εκ των πραγμάτων, ο «Καλλικράτης» αναμένεται να επηρεάσει και εν μέρει να αναδιατάξει τον πολιτικό - εκλογικό χάρτη της χώρας. Είναι σαφές ότι βάσει των αποτελεσμάτων των τελευταίων εθνικών εκλογών το κυβερνών κόμμα θα βγει κερδισμένο από τις εκλογές του Νοεμβρίου και ο χάρτης των εκλογικών αποτελεσμάτων των αιρετών περιφερειών θα βαφτεί πράσινος.
Ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα τα ποσοστά που έχουν καταγραφεί στις εθνικές εκλογές του 2009 δίνουν προβάδισμα στο ΠΑΣΟΚ, ενώ το εκλογικό σύστημα του 50%+1, ενδεχομένως στον δεύτερο γύρο, να προσθέσει υπέρ των κυβερνητικών υποψηφίων ψήφους από τον χώρο της αριστεράς. Το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εθνικές εκλογές σε σύνολο 16 νομών αναδείχτηκε πρώτο σε 13 και η ΝΔ μόλις σε τρεις.
Μία άλλη σημαντική παράμετρος των εκλογών στις αιρετές περιφέρειες αφορά την εκπροσώπηση των μικρών κομμάτων. Βάσει του ισχύοντος εκλογικού μέτρου τα δύο μεγάλα κόμματα θα μοιραστούν τη λεία του λέοντος, ενώ τα μικρότερα κόμματα θα περιοριστούν σε οριακή παρουσία. Επί παραδείγματι, στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας οι αναλυτές εκτιμούν ότι από τις 100 έδρες τις 95 περίπου θα τις κερδίσουν τα δύο μεγάλα κόμματα και μόνο 5 έδρες τα μικρά.

Φεύγουν και χρεώνουν εκατομμύρια
O νομάρχης Δυτικής Αττικής κ. Αριστείδης Αρκουδάρης δημοπρατεί την ανέγερση «Διοικητηρίου» εμβαδού 11.326 τετραγωνικών μέτρων, προϋπολογισμού 42 εκατ. ευρώ, προκειμένου να στεγάσει τις υπηρεσίες της Νομαρχίας, η οποία, ως γνωστόν, θα καταργηθεί στο τέλος του έτους μετά την ισχύ του «Καλλικράτη». Ο νομάρχης Λέσβου κ. Παύλος Βογιατζής αναζητεί δάνειο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ για να αναχρηματοδοτήσει τις δανειακές ανάγκες των Lesvoshop, η διαχείριση των οποίων έχει χαρακτηριστεί σκάνδαλο. Δεκάδες δήμαρχοι, όπως έχει παραδεχθεί ο αρμόδιος υφυπουργός Εσωτερικών κ. Γιώργος Ντόλιος, σπεύδουν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή στις ιδιωτικές τράπεζες ώστε να κλείσουν άρον άρον «μαύρες τρύπες» ή να χρηματοδοτήσουν αμφιβόλου αποτελεσματικότητας έργα εν όψει της διοικητικής μεταρρύθμισης. Η αναγκαστική έξοδος που φέρνει ο «Καλλικράτης» σε 56 νομάρχεςυπερνομάρχες και σε πάνω από 800 δημάρχους άρχισε να δημιουργεί, όπως όλα δείχνουν, έντονες αναταράξεις. Ο λόγος είναι ότι αναδεικνύει στην επιφάνεια την κακή οικονομική διαχείριση ορισμένων υπό κατάργηση νομαρχιών και υπό συγχώνευση δήμων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι υπηρεσίες του υπουργείου Εσωτερικών έχουν ήδη καταγράψει μαζικό «κύμα» δανείων με τα οποία νυν δήμαρχοι που είναι βέβαιοι ότι δεν θα έχουν θέση στα νέα αυτοδιοικητικά σχήματα επιχειρούν να κλείσουν τις «μαύρες τρύπες» των προϋπολογισμών τους και να ολοκληρώσουν διάφορα έργα. Χρεώνουν, δηλαδή, με υπέρογκα ποσά τα νέα σχήματα που θα προκύψουν προτού καν εφαρμοστεί στην πράξη ο «Καλλικράτης», υποθηκεύουν το μέλλον τους και δεσμεύουν με συγκεκριμένα έργα τις νέες αυτοδιοικητικές αρχές.
Η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών προκειμένου να μπλοκάρει αυτή την εξέλιξη έχει δώσει εντολή στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων να μην εξυπηρετεί προς το παρόν αυτές τις δανειακές απαιτήσεις. Παρά ταύτα, όμως, δεν είναι λίγοι οι δήμαρχοι που προσφεύγουν στις ιδιωτικές τράπεζες για τη σύναψη δανείων, παρ΄ ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις δανεισμού είναι αυστηρότεροι, θέτοντας μάλιστα ως υποθήκες περιουσιακά στοιχεία των ΟΤΑ. Τα δάνεια αυτά, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου, χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση ή και την αποπεράτωση έργων που έχουν ήδη ή πρόκειται να ξεκινήσουν ως το τέλος του έτους, και γενικά το κλείσιμο «μαύρων τρυπών» στα δημοτικά ταμεία.
Την ίδια τακτική ακολουθούν και ορισμένοι νομάρχες οι οποίοι φορτώνουν τεράστια βάρη στις αιρετές περιφέρειες. Ερωτήματα προκαλεί, π.χ., σε φορείς της περιοχής η απόφαση του νομάρχη Δυτικής Αττικής κ. Αρκουδάρηνα προχωρήσει με συνοπτικές διαδικασίες στην ανέγερση κτιρίου 11.326 τετραγωνικών μέτρων για τη στέγαση των υπηρεσιών της Νομαρχίας, η οποία όμως αναμένεται να καταργηθεί μετά τον «Καλλικράτη». Ο κ. Αρκουδάρης υποστήριξε ότι το κτίριο αυτό θα έπρεπε να έχει κατασκευαστεί εδώ και καιρό αλλά η σχετική διαδικασία δεν προχώρησε εγκαίρως λόγω εμπλοκής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. «Η Νομαρχία μπορεί να καταργηθεί αλλά οι υπηρεσίες της θα παραμείνουν» υπογράμμισε. «Στη δωρεά του οικοπέδου που έγινε το 2005 από την εταιρεία Τιτάνυπάρχει όρος ότι το κτίριο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί σε διάστημα έξι ετών. Από την άλλη πλευρά,έχει εκφραστεί θετική διάθεση από επιχειρηματίες της περιοχής να συνδράμουν οικονομικά στην ανέγερσή του που, εκτός των άλλων, είναι ένα σημαντικό αναπτυξιακό έργο για την περιοχή».

Η μητέρα των μαχών διεξάγεται στο πολιτικό παρασκήνιο. Ο "Καλλικράτης" ακόμη μαγειρεύεται και οι καραμπόλες δίνουν και παίρνουν. Η συνένωση είναι δύσκολη έννοια για τους έλληνες πολιτικούς και τα συμφέροντα αλληλοσυγκρουόμενα.
Εύκολα θα αναρωτηθεί κάποιος: Καλά, αυτά ποιον ενδιαφέρουν τώρα; Με το ΔΝΤ θα χάσουμε τα αυγά και πασχάλια, οι δήμοι θα μας απασχολήσουν; Και όμως, η διοικητική μεταρρύθμιση είναι υπόθεση όλων μας. Μετά τις αδικίες που περάσαμε με τον "Καποδίστρια", αυτή τη φορά είναι η μεγάλη μας ευκαιρία για μια νέα εκκίνηση μέσα από τις τοπικές κοινωνίες, που πρέπει να απαγκιστρωθούν από το άρρωστο και τελικά ανήμπορο κράτος.
Όμως η καθυστέρηση της κυβέρνησης έχει ιδιαίτερη σημασία και προκαλεί προβληματισμό, εκνευρισμό, διαμαρτυρίες και εντονότατο παρασκήνιο.
Διαφαίνεται ότι οι πιέσεις, για να ικανοποιηθούν όσο περισσότεροι μπορούν, είναι ισχυρότατες. Επίσης, ότι δεν ήταν έτοιμη για ένα τέτοιο μεγάλο άλμα στη δεδομένη χρονική στιγμή, με την οικονομία της χώρας να παραδίδεται.
Ερωτηματικά υπάρχουν και για όλους αυτούς που υπηρετούν την τοπική αυτοδιοίκηση, αν οι επιθυμίες που εκφράζουν αποτυπώνουν τις ανάγκες ή απλώς εξυπηρετούν συμφέροντα.
Όμως η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει και η καθυστέρηση επιτείνει ακόμη περισσότερο τις όποιες λάθος διαδικασίες.

Δήμους-τέρατα, που δεν ανταποκρίνονται σε καμιά αναπτυξιακή ανάγκη των νομών, σχεδιάζουν στα χαρτιά και εισηγούνται στο υπουργείο Εσωτερικών διάφοροι τοπικοί, δημοτικοί και κοινοβουλευτικοί παράγοντες.
Διαγράφεται έτσι ο κίνδυνος να γίνει ένας «Καλλικράτης» κομμένος και ραμμένος στα μέτρα φιλόδοξων μικροδημάρχων, που θέλουν να γίνουν μεγαλοπαράγοντες, και βουλευτών, που θέλουν να δημιουργήσουν από τώρα ευνοϊκούς συσχετισμούς για τους ίδιους εν όψει των μονοεδρικών του νέου εκλογικού νόμου. Κι όσοι εισηγούνται όλα αυτά εκμεταλλεύονται την όποια επιρροή έχουν στο ΠΑΣΟΚ ή στα όργανα της Αυτοδιοίκησης ή στο Κοινοβούλιο. Πάνω απ' όλα, όμως, εκμεταλλεύονται τη βιασύνη του υπουργού Εσωτερικών Γ. Ραγκούση να ψηφίσει μέχρι το τέλος Μαΐου τον «Καλλικράτη», χωρίς επαρκή διαβούλευση, για να μη βγει εκτός χρονοδιαγράμματος. Που σημαίνει ότι μπορεί να δεχτεί ό,τι του εισηγούνται οι διάφοροι «ειδήμονες» συμφεροντολόγοι, αφού ο ίδιος δεν μπορεί να έχει γνώση για τις ανάγκες κάθε νομού. Ειδικά, ο ρόλος των βουλευτών σε αυτή τη διαδικασία είναι μεγάλος, αφού μοιράζουν τους νέους δήμους, που θα αποτελέσουν επί της ουσίας και τη βάση μονοεδρικών περιφερειών, ανάλογα με το πού ο καθένας έχει τη μεγαλύτερη εκλογική του δύναμη. Αν αυτά είναι τα κριτήρια που θα επικρατήσουν, τότε ο «Καλλικράτης» δεν θα οδηγήσει σε ένα καλό κράτος, αλλά σε ένα κράτος-μόρφωμα.